Denk mee over de tuinparken in De Nieuwe Kern

In de gemeente Ouder-Amstel, tussen station Duivendrecht, de Johan Cruijff Arena en de A2 is het plan om een groene stadswijk te creëren. Dit gebied staat nu nog bekend als De Nieuwe Kern. Het plan is om hier ruim 5.000 woningen te bouwen rondom een groot stadspark, voorzieningen, horeca, kantoren en een uitbreiding van sportcomplex De Toekomst van Ajax.

Als die plannen doorgaan, dan gaat dat ten koste van een deel van onze tuinparken. Nieuw Vredelust moet in zijn geheel samen met de meest oostelijke ‘punt’ van Ons Lustoord plaats maken voor de woningen in het plan. Ook is het plan om een doorgaande fietsroute aan te leggen door de vier parken, waardoor ook tuinen zullen sneuvelen.

Wij zijn niet tegen woningbouw, maar wel tegen de aantasting van onze tuinen. We zullen daarom als besturen van de tuinparken, samen met de Bond, waar mogelijk gebruik maken van beroep en bezwaarmogelijkheden. Tegelijkertijd willen we ons ook voorbereiden op de situatie als onze bezwaren allemaal worden afgewezen. Vanuit de volkstuinders en hun besturen/bonden is het idee ontstaan om een co-creatieproces te starten en zelf een plan in te dienen voor de herinrichting en terugplaatsing van hun tuinen in de overige ruimte binnen het gebied De Nieuwe Kern. De gemeenten Amsterdam en Ouder-Amstel zijn er mee akkoord dat we dit proces in eigen hand houden.

Bijeenkomsten
Voor deze co-creatie zullen verschillende bijeenkomsten plaatsvinden, een startbijeenkomst, verschillende themabijeenkomsten en een slotbijeenkomst.

• 14 oktober: Startbijeenkomst
• 31 oktober: Thema 2, bijeenkomst 1
• 15 november: Thema 1, bijeenkomst 1
• 23 november: Thema 2, bijeenkomst 2
• 7 december: Thema 1, bijeenkomst 2
• 20 januari: Slotbijeenkomst

Eindresultaat
Het co-creatieproces moet in december 2023 of januari 2024 leiden tot een concreet voorstel hoe de bestaande en nieuwe volkstuinen het beste tot hun recht komen in de uiteindelijke plannen voor De Nieuwe Kern. De stuurgroep De Groene Kern verzorgt de aansturing van de co-creatie, waarin de Bond en vertegenwoordigers van de vier volkstuinen zitten.

In de themabijeenkomsten zullen we twee thema’s bespreken. Elk thema heeft twee bijeenkomsten. Tijdens de eerste bijeenkomst halen we graag jullie ideeën op over dit thema. In de tweede bijeenkomst zullen we terugkomen met een plan waarin we proberen zo goed als mogelijk de feedback van de eerste bijeenkomst te verwerken en te laten zien. Wilt u zich aanmelden voor de themabijeenkomsten, stuur dan een mail naar info@degroenekern.nu.

Thema 1
Het eerste thema is de doorgaande route en de zichtbaarheid, toegankelijkheid en functies langs de route.

• Bijeenkomst 1: woensdag 15 november, van 19.30 tot 21.30 uur in het verenigingsgebouw van Tuinpark Ons Lustoord.
• Bijeenkomst 2: donderdag 7 december, van 19.30 tot 21.30 uur in het verenigingsgebouw van Tuinpark Dijkzicht.

Thema 2
Bij het tweede thema zullen we de mogelijke plekken van de nieuwe tuinen en parkeerplekken bespreken. Beide bijeenkomsten vinden plaats in het verenigingsgebouw van Tuinpark Nieuw Vredelust.

• Bijeenkomst 1: dinsdag 31 oktober, van 19.30 tot 21.30 uur.
• Bijeenkomst 2: donderdag 23 november, van 19.30 tot 21.30 uur.

Op 20 januari hield het projectteam een slotbijeenkomst om de resultaten van de co-creatie aan alle tuinders te presenteren en de laatste reacties op te halen. De presentatie en het verslag van de bijeenkomst vindt u onder het kopje Documenten.

Dit initiatief is genomen door De Groene Kern. Daar zitten de volgende tuinders van de vier parken in: IJsbrand de Boer, Noeke van Duijne, Leo Douw, Femke van Egmond, Rein van der Leeuw, Merel Mirage, Eric van der Putten, Erica Schoen, Dennis Schor, Ron Seeboldt, Rens Snel, Jacob van der Veer, Marjo Visser.

Wij zijn niet tegen woningbouw, maar wel tegen de aantasting van onze tuinen. We zullen daarom als besturen van de tuinparken, samen met de Bons, waar mogelijk gebruik maken van beroep en bezwaarmogelijkheden. Ook willen we ons ook voorbereiden op de situatie als onze bezwaren worden afgewezen. Vanuit de volkstuinders en hun besturen/bonden is het idee ontstaan om een co-creatieproces te starten en zelf een plan in te dienen voor de herinrichting en terugplaatsing van hun tuinen in de overige ruimte binnen het gebied De Nieuwe Kern. De gemeenten Amsterdam en Ouder Amstel zijn er mee akkoord dat we dit proces in eigen hand houden.

H+N+S Landschapsarchitecten is gevraagd om met de input vanuit de volkstuinders een ruimtelijk samenhangend plan te maken voor de mogelijke opgaven voor De Groene Kern. H+N+S Landschapsarchitecten is een toonaangevend bureau voor landschapsarchitectuur dat naadloos ruimtelijk ontwerp, visievorming en diepgaand onderzoek combineert. Met een focus op creativiteit en vernieuwing, creëert het bureau concepten voor de vormgeving en functionele optimalisatie van buitenruimtes op diverse schaalniveaus. Het ontwerpteam vanuit H+N+S bestaat uit landschapsarchitect Frank Talsma en ontwerper Linde Keip.

Frank Talsma

Projectleider/Landschapsarchitect

Ik heb ruim 24 jaar ervaring als landschapsarchitect, van abstracte en grootschalige projecten tot kleinschalig en heel concreet. Mijn passie ligt echter bij de visie- en planvorming in de ‘groene’ inrichtingsprojecten en de doorwerking daarvan in het concrete landschapsarchitectonische ontwerp en uitwerking tot op detailniveau. In mijn tienerjaren had ik al een eigen volkstuin waar ik groenten en bloemen kweekte en momenteel beheer ik een eigen oude biologische boomgaard en voedselbos waar ik experimenteer met combinaties van bijzondere fruitbomen/struiken en groententeelt. Ons eigen paradijsje, een plek waar hard gewerkt moet worden, maar ook een fantastisch weekend- en vakantieverblijf. Ik kan me dan ook heel goed voorstellen wat voor impact het heeft als je van je landje gezet wordt. In mijn werk bij H+N+S heb ik eerder aan aanpassingen/uitplaatsing van volkstuincomplexen gewerkt. Met veel enthousiasme ga ik dan ook de uitdaging aan om samen met de volkstuinders te onderzoeken welke opties en kansen er zijn om de ingrepen en veranderingen te integreren tot een aantrekkelijk en goed functionerend gebied.

Linde Keip

Landschapsontwerper

Door mijn studie landschapsarchitectuur aan verschillende universiteiten in binnen- en buitenland heb ik ervaring opgedaan met verschillende methodes van ontwerpen. Na mijn studie werkte ik enige tijd als hovenier om praktische kennis van beplantingen en aanleg op te doen. Ik woon al mijn hele leven in Amsterdam en hou erg van de diversiteit aan groene plekken in de stad, waaronder de volkstuincomplexen. Mijn afstudeerproject ging over het gebruik van braakliggend terrein in de stad en hoe je met ontwerp-ingrepen ervoor kunt zorgen dat de informele ruimte onderdeel kan worden van de openbare groene ruimte van de stad, zonder deze te formaliseren. Meedenken met de natuurlijke processen inspireert mij als ontwerper, ik probeer mijn projecten altijd vanuit een open en kunstzinnige blik in te steken.

• Wanneer gaat de bouw van De Nieuwe Kern beginnen?
  In het eerste kwartaal van 2024 wil de gemeente Ouder-Amstel besluiten nemen over het Stedenbouwkundig Raamwerk en over de Uitvoeringsovereenkomst. Daarna gaat ieder van de vier grondeigenaren een bestemmingsplan opstellen. Als dat definitief is vastgesteld, gaan de grondeigenaren ontwikkelaars en woningbouwcorporaties zoeken om de woningen te bouwen. De gemeente verwacht nu dat de eerste woningen klaar zijn in 2027.
  
  
• Wat is het Stedenbouwkundig Raamwerk?
  De gemeente Ouder-Amstel heeft in 2021 een Structuurvisie vastgesteld voor de bouw van 4.500 tot 5.000 woningen en alles wat daar bij hoort, samen met de vier grondeigenaren. Dat zijn de Gemeente Amsterdam, Volker Wessels, de NS en AFC Ajax. Iedere grondeigenaar is verantwoordelijk voor de bouw op de eigen grond. Het Stedenbouwkundig Raamwerk is het document dat de grondeigenaren helpt er één geheel van te maken. Met het Stedenbouwkundig Raamwerk maken ze er één geheel van.
  
  
• Waarom moet er een doorgaande route door onze tuinparken komen?
  De gemeente Ouder-Amstel vindt groen in de nieuwe wijk erg belangrijk. In het midden van de woningbouw komt een park. De gemeente wil dat de tuinparken als het ware het als een tweede park onderdeel worden van De Nieuwe Kern. Ouder-Amstel wil daarom dat de doorgaande route dag en nacht gebruikt kan worden.
  
  
• Hoeveel tuinen moeten gesloopt worden voor de nieuwe wijk, en hoeveel kunnen er nieuw worden aangelegd?
  Alle 100 tuinen van Nieuw Vredelust moeten weg, en ongeveer 60 van Ons Lustoord. Misschien moeten er ook tuinen weg voor extra toegangen en de doorgaande route. In de co-creatie gaan we onderzoeken hoeveel nieuwe tuinen er kunnen komen in de ruimte tussen, rond en in de tuinparken.
  
  
• Kunnen we onze verenigingsgebouwen houden?
  Ja. De gemeente vraagt van de tuinparken om voor ontmoetingsmogelijkheden tussen de tuinders en de bewoners van de nieuwe wijk te zorgen. Daar kunnen de verenigingsgebouwen een rol in spelen. Dat komt aan de orde in de co-creatie.
  
  
• Wat is de stijl van de bouw?
  Dat is nog niet bekend. Daarvoor maakt de gemeente een beeldkwaliteitsplan.
  
  
• Hoe zit het met schaduwvorming?
  Daarvoor moeten we weten waar precies de bebouwing komt die het dichtst bij de tuinparken ligt, en hoe hoog die dan is. Dat ligt nog niet vast.
  
  
• Hoe zit het met inkijk (privacy) en uitzicht?
  Daarvoor moeten we weten waar precies de bebouwing komt die het dichtst bij de tuinparken ligt, dat is nog niet bekend.
  
  
• Wat gebeurt er met de bestaande bomen en het groen?
  Ouder-Amstel heeft in de Nota van Beantwoording op het Stedenbouwkundig Raamwerk aangegeven dat er een onderzoek komt van de bestaande bomen. Maar men heeft ook aangegeven dat het hele bouwterrein moet worden opgehoogd met zand. Bovendien zullen de meeste bomen niet passen in het Stedenbouwkundig Raamwerk. Dat maakt de overlevingskans van bomen klein.

• Waarom gaan we meewerken aan de co-creatie?
  We volgen twee sporen. We zullen langs alle mogelijke juridische en politieke wegen proberen om de sloop van tuinen tegen te houden. Maar we moeten er rekening mee houden dat het plan toch doorgaat. Dan willen we het zoveel mogelijk in eigen hand houden. Dat doen we door zelf een ontwerp te maken voor de eisen die de gemeente stelt.
  
  
• Hoeveel ligt er al vast in het plan? Waar is er nog ruimte?
  Alles komt pas echt formeel vast te liggen als een bestemmingsplan is vastgesteld. Met de Structuurvisie en het Stedenbouwkundig Raamwerk staat er al heel veel vast. De ruimte zit in de keuze van de plekken waar veranderingen moeten komen, en in onze eigen inzet om alternatieven te geven voor het plan.
  
  
• Hoe is de gemeente betrokken bij de co-creatie?
  De gemeente Amsterdam is er verantwoordelijk voor dat wij als tuinparken de gelegenheid krijgen om onze inbreng te hebben via de co-creatie. De gemeente heeft daar een budget voor gegeven aan de tuinparken.
  
  
• Wat gaat de gemeente doen met de uitkomst onze co-creatie?
  De gemeente Amsterdam gaat toetsen of onze voorstellen passen binnen het kader van de Structuurvisie en legt de voorstellen dan voor aan de gemeente Ouder-Amstel. De gemeente Ouder-Amstel heeft daar uiteindelijk het laatste woord over.
  
  
• Is er een nieuw bestemmingsplan nodig om onze plannen te realiseren?
  Ja. De gemeente Amsterdam gaat het nieuwe bestemmingsplan opstellen. De gemeenteraad van Ouder-Amstel moet het bestemmingsplan dan vaststellen.

• Wat gebeurt er met onze parkeerplaatsen?
  De parkeerplaatsen aan de kant van Ajax moeten weg voor de bouw van De Nieuwe Kern. In het middengebied gaan we zoeken naar ruimte voor nieuwe tuinen, daar vallen dan misschien ook parkeerplekken weg. We gaan samen op zoek naar nieuwe plekken voor parkeerplaatsen.
   
• Hoe wordt er om gegaan met de extra verkeerdrukte?
  Het wordt drukker en drukker in dit gebied, we maken ons zorgen over de druk die dat kan gaan geven op ons gebied.

• Kunnen ze eigenlijk wel bouwen in die zachte grond met al dat water?
  De heipalen gaan de grond in tot ze op een zandlaag komen waar ze niet verder in weg zakken. In het hele terrein zijn verschillende grondwaterhoogtes. Voordat de bouw kan beginnen, gaat men die gelijktrekken. En op veel plaatsen wordt de grond met een zandlaag opgehoogd.
  
  
• Kan er al iets gezegd worden over wanneer er gebouwd gaat worden en wanneer het klaar is?
  Tot nu toe zien we die datum steeds verschuiven. Eerst was het 2017, daarna 2022. Nu geeft de gemeente Ouder-Amstel aan dat de eerste woningen klaar zijn in 2027. Dat zou betekenen dat de eerste paal de grond in gaat in 2025. Waar dat zou zijn is nog niet bekend.
  
  
• Hoe gaat de aannemer rekening houden met ons?
  Daar kunnen we pas mee aan de slag als er echt gebouwd gaat worden.
  
  
• Hoe gaan wij om met schade door bouwwerkzaamheden?
  Daar kunnen we pas mee aan de slag als er echt gebouwd gaat worden.

• Hoe ziet het co-creatieproces eruit?
  We gaan met tuinders van de vier tuinparken die zich aanmelden vier bijeenkomsten houden over hoe wij de veranderingen in en rond onze parken willen inrichten. Ontwerper Frank Talsma van Bureau HNS gaat dat met ons op papier zetten. Dat doen we in oktober en november. Half december komt er een slotbijeenkomst.
  
  
• Wat is het vervolg?
  Eind december bieden we onze voorstellen aan de gemeente Amsterdam aan. Die kijkt of ze passen in de Structuurvisie en het Stedenbouwkundig Raamwerk. En legt ze daarna voor aan de gemeente Ouder-Amstel. Dat moet leiden tot nieuwe afspraken met de gemeente Amsterdam over de toekomst van onze tuinparken. Daarin maken we ook afspraken over wanneer de veranderingen in onze tuinparken moeten worden uitgevoerd. Er is nog geen formele planning van de gemeenten bekend. Onze eigen inschatting is dat op zijn vroegst medio 2026 (met kans op vertraging) de start van de sloop van de tuinen plaats zou kunnen vinden.
  
  
• Welke procedures moeten er nog doorlopen worden?
  • In de eerste helft van 2024 stelt de gemeente Ouder-Amstel de Nota van Beantwoording en de Uitvoeringsovereenkomst vast.
  • De gemeente Amsterdam stelt daarna een bestemmingsplan op voor de grond waarvan zij eigenaar zijn, waaronder onze tuinparken.
  • De gemeente Ouder-Amstel stelt dat bestemmingsplan vast. Wij zullen bezwaar maken tegen het slopen van tuinen.
  • Als het bestemmingsplan definitief is, zal men aan de slag gaan om de grond op te hogen met zand en één waterpeil in het hele gebied aan leggen. Als de grond voldoende is ingeklonken kan de bouw beginnen.